Eurocash

Kto może zatrudnić cudzoziemca i kogo można zatrudnić?

Każda polska firma może legalnie zlecić pracę obcokrajowcom, ale tylko tym, którzy legalnie przebywają na terytorium naszego kraju. Łatwo to sprawdzić: wystarczy poprosić przyszłego pracownika o dokument legalizujący pobyt jeszcze przed rozpoczęciem pracy, a następnie przez cały okres zatrudnienia przechowywać jego kopię. Może być to wiza, zezwolenie na pobyt czasowy lub stały, paszport (w przypadku wjazdu i pobytu na terytorium Polski w ruchu bezwizowym), ale też zaświadczenie o korzystaniu z ochrony czasowej wydane przez Urząd do Spraw Cudzoziemców[iv].

Z ochrony czasowej korzystają obecnie nasi wschodni sąsiedzi. Z powodu wojny w Ukrainie procedury dotyczące pobytu i zatrudnienia są dla nich uproszczone, a podlega im każdy Ukrainiec, który przybył do Polski po 24 lutego 2022 r. i zadeklarował zamiar pozostania u nas na dłużej. Każda taka osoba przebywa legalnie w Polsce przez 18 miesięcy od dnia wybuchu wojny (czyli do 23 sierpnia 2023 r.), a legalność pobytu potwierdza tu pieczątka w paszporcie[v].

Zatrudnienie cudzoziemca – od czego zacząć?

By pracować w Polsce, cudzoziemcy spoza UE muszą mieć zezwolenie na pracę wydane przez właściwego starostę lub wojewodę. Tu mamy wyjątek, bo np. Ukraińcy mogą być u nas zatrudniani w ramach prostszej procedury, czyli na podstawie oświadczenia pracodawcy o powierzeniu wykonywania pracy lub – od niedawna – powiadomienia o podjęciu pracy. Czym różnią te procedury?

Zezwolenie na pracę – jeśli chcesz zatrudnić cudzoziemca, maksymalnie 30 dni przed terminem zatrudnienia musisz złożyć wniosek o zezwolenie na pracę do swojego wojewody. Określasz w nim rodzaj pracy, miejsce jej wykonywania oraz stanowisko (nie możesz ich później zmienić bez powiadomienia urzędu), a zezwolenie otrzymujesz na czas określony (maksymalnie 3 lata), dla konkretnej osoby. W tej procedurze musisz wykazać, że poszukiwałeś pracowników na lokalnym rynku pracy, ale ich brakuje, jednak i tu obowiązują uproszczenia, np. dla osób, które przed złożeniem wniosku były u Ciebie zatrudnione nie krócej niż 3 miesiące na tym samym stanowisku[vi].

Oświadczenie o powierzeniu pracy – obowiązuje tylko przy zatrudnianiu obywateli Armenii, Białorusi, Gruzji, Mołdawii, Rosji i Ukrainy. Składasz je w swoim powiatowym urzędzie pracy, gdzie jest ono wpisywane do ewidencji oświadczeń w ciągu 7 dni roboczych. Możesz w nim zadeklarować zatrudnienie cudzoziemca na maksymalnie 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 i wtedy nie musisz już występować o zezwolenie na pracę[vii].

Powiadomienie o podjęciu pracy – ta dodatkowa procedura to ukłon w stronę obywateli Ukrainy, bo dotyczy zarówno osób, które wjechały do Polski po 24 lutego 2022 r., jak też tych, które mieszkają tu legalnie na innej podstawie. Na czym polega? Zatrudniasz w swoim sklepie osobę z Ukrainy i w ciągu 14 dni od daty podjęcia pracy informujesz o tym po fakcie powiatowy urząd pracy (możesz to zrobić online). Jeśli chodzi o osoby, które uciekły przed wojną po jej wybuchu, możesz je zatrudnić wyłącznie na podstawie powiadomienia – oświadczenie o powierzeniu pracy nie wchodzi tu w grę. W tej procedurze pracownik nie jest z Tobą związany i może w każdej chwili zmienić pracę. Natomiast jeśli Ty zmienisz jego warunki pracy (np. wymiar czasu pracy), musisz złożyć nowe powiadomienie[viii].

Zatrudnienie cudzoziemca – dalsze kroki

Gdy masz już zezwolenie na pracę dla cudzoziemca lub złożyłeś oświadczenie o powierzeniu pracy, najtrudniejsze za Tobą! Teraz wystarczy przekazać jeden egzemplarz takiego dokumentu zatrudnianemu, a dalej postępować jak w przypadku pracowników Polaków:

1. Podpisz umowę o pracę lub umowę-zlecenie

Pamiętaj, by zakres umowy pokrywał się z tym, co zadeklarowałeś we wniosku do urzędu: jeśli była to umowa o pracę, nie możesz jej zmienić na umowę cywilnoprawną bez nowego zezwolenia, ale odwrotnie już tak. Umowa powinna być zrozumiała dla cudzoziemca, więc jeśli pracownik nie zna polskiego, warto ją przetłumaczyć.

2. Zgłoś nowego pracownika do ZUS

Tego zgłoszenia trzeba dokonać w ciągu 7 dni od rozpoczęcia pracy przez cudzoziemca lub od dnia rozpoczęcia pracy zapisanego w umowie. Składki odprowadzaj zgodnie z obowiązującymi przepisami, tak jak w przypadku polskich pracowników[ix].

3. Bądź na bieżąco z przepisami

Przepisy dotyczące cudzoziemców często się zmieniają, warto więc śledzić wiadomości w mediach, ale też sięgać do źródeł. Pamiętaj, że zasady regulujące pobyt cudzoziemców na terenie RP są opisane w ustawie o cudzoziemcach, a kwestie dotyczące zatrudnienia w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

Wspieraj pracowników cudzoziemców!

Większość zatrudnionych w Polsce cudzoziemców to Ukraińcy, którzy oprócz trudów adaptacji muszą się mierzyć ze stresem z powodu trwającej w ich kraju wojny. Pracodawca zatrudniający osoby z Ukrainy powinien brać to pod uwagę i zapewniać im wsparcie. Cenne jest każde działanie, które pomoże zaadaptować się w pracy, ale też zwiększyć kompetencje językowe oraz sprzedażowe. W dobrej sytuacji są pod tym względem przedsiębiorcy współpracujący z Grupą Eurocash. Mogą korzystać z gotowych rozwiązań, m.in. ze wsparcia w zatrudnieniu cudzoziemca oraz skorzystać z materiałów edukacyjnych przygotowanych przez Akademię Umiejętności Eurocash. Na platformie Akademii funkcjonuje już 295 kursów e-learningowych, z czego 11 w języku ukraińskim. Pracownicy sklepów mają możliwość podszkolić swój język polski, a oprócz tego dostają pakiet asymilacyjny i dostęp do infolinii ze wsparciem psychologa[x].

Niezależnie od rodzaju wsparcia, jakie możesz zapewnić swoim pracownikom z zagranicy, pamiętaj, że nawet drobne gesty budują lojalność, a pomagając w adaptacji i rozwoju zawodowym, budujesz