Odprowadzanie składek na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych jest obowiązkiem każdej osoby prowadzącej działalność gospodarczą. Dotyczą one ubezpieczenia zdrowotnego oraz społecznego (emerytury i renty). Dodatkowo, jeśli płacimy pełną składkę ZUS, realizujemy przy tym także wpłatę na Fundusz Pracy. Przedsiębiorca, który zatrudnia pracownika, jest dodatkowo zobowiązany do pokrycia części jego składki ZUS.

Wysokość składki zależy od kilku czynników, m.in. od wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę brutto. Od 2021 roku nastąpił wzrost płacy minimalnej w stosunku do roku 2020 o 200 zł brutto (płaca minimalna w Polsce od roku 2021 wynosi 2800 zł brutto), co przekłada się również na minimalną wartość składki ZUS na poziomie 840 zł.

Poniżej wyjaśniamy, jak obliczyć składkę ZUS w 2021 roku.

Preferencyjny ZUS dla nowych firm

W 2021 roku, podobnie jak w poprzednich latach, nowi przedsiębiorcy będą mogli skorzystać z przepisów prawnych gwarantujących im dwa lata ulgi na wpłaty do ZUS.

Jest to rozwiązanie dla osób, które zakładają swoją pierwszą w życiu firmę lub tych, które w ciągu ostatnich pięciu lat nie prowadziły działalności gospodarczej i teraz ponownie ją rozpoczynają. Wysokość procentowa składek społecznych wynosi tyle samo dla przedsiębiorców opłacających preferencyjne składki, jak i pełny ZUS. Obliczane są jednak od innych podstaw.

Niższy ZUS dla nowych przedsiębiorców – jaka wysokość składek?

Preferencyjne składki ZUS to nic innego jak ulga dla początkujących przedsiębiorców. Jej celem jest ułatwienie rozwinięcia firmy i zabezpieczenie przed ponoszeniem wysokich kosztów już na starcie działalności. Podstawę dla obliczenia składek nowego przedsiębiorcy stanowi 30% minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w danym roku rozliczeniowym.

Od 1 stycznia 2021 roku nastąpiła zmiana wysokości płacy minimalnej. Podwyżka wyniosła 200 zł brutto, co oznacza, że obecnie najniższa dopuszczalna pensja kształtuje się na poziomie 2800 zł brutto („na rękę” jest to 2061,67 zł). Wzrost płacy minimalnej przekłada się na powiększenie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie o 60 zł. Dla przedsiębiorców rozliczających się na preferencyjnych warunkach (realizujących niższe wpłaty do ZUS) jest to zatem obecnie kwota rzędu 840 zł (w ubiegłym roku było to 780 zł).

Należy pamiętać, że grupa początkujących przedsiębiorców zwolniona jest z konieczności odprowadzania składek do Funduszu Pracy.

Wartość poszczególnych składek w tym przypadku wynosi:

• 19,52% podstawy wymiaru – ubezpieczenie emerytalne;
• 8,00 % podstawy wymiaru – ubezpieczenie rentowe;
• 2,45% podstawy wymiaru – ubezpieczenie chorobowe;
• 1,67% podstawy wymiaru (minimum) – ubezpieczenie wypadkowe. Warto wiedzieć, że od 1 kwietnia 2021 r. zmieniła się wysokość składki na ubezpieczenie wypadkowe dla niektórych grup działalności. Nowa składka będzie obowiązywała do 31 marca 2022 r. Sposób jej obliczania dla poszczególnych grup działalności został przedstawiony w poradniku ZUS, który można znaleźć tutaj.

Wysokość składek standardowych

Nic nie trwa jednak wiecznie i po upływie okresu preferencyjnego składki na ZUS wzrastają, i to znacznie. Dlaczego tak się dzieje? Po pierwsze, zdecydowanie wyższa jest podstawa ich obliczania, po drugie dochodzą dodatkowe koszty, takie jak chociażby wspomniany wcześniej Fundusz Pracy. W przeciwieństwie do preferencyjnych składek, pełnowymiarowa składka ZUS liczona jest od średniego wynagrodzenia podanego przez Główny Urząd Statystyczny na dany rok, a jej podstawę wyliczenia stanowi 60% tegoż wynagrodzenia.

Od stycznia 2021 roku, podobnie, jak w przypadku płacy minimalnej, nastąpił wzrost wysokości średniego wynagrodzenia. W 2020 roku wynosiło ono 5167,47 zł, z kolei prognozowane średnie wynagrodzenie w 2021 roku ma wzrosnąć do 5259 zł. Oznacza to wzrost wysokości składek ZUS do poziomu 3155,40 zł.

Wartość poszczególnych składek w tym przypadku wynosi:

• 19,52% podstawy wymiaru – ubezpieczenie emerytalne;
• 8,00 % podstawy wymiaru – ubezpieczenie rentowe;
• 2,45% podstawy wymiaru – ubezpieczenie chorobowe;
• 2,45% podstawy wymiaru – ubezpieczenie na Fundusz Pracy;
• 1,67 % podstawy wymiaru (minimum) – ubezpieczenie wypadkowe. Jak już zostało wspomniane wyżej, od 1 kwietnia 2021 r. zmieniła się wysokość składki na ubezpieczenie wypadkowe dla niektórych grup działalności. Sposób jej obliczania dla poszczególnych grup działalności został przedstawiony w poradniku ZUS, który można znaleźć tutaj.

Składki za pracownika

O ile wyliczenie swojej składki jest stosunkowo proste, to już policzenie składki za pracownika może wymagać nieco więcej wiedzy. Dlatego warto skorzystać z istniejących kalkulatorów lub pomocy księgowego, który zrobi to za nas. Wysokość składek dla pracownika związana jest bezpośrednio z jego wynagrodzeniem brutto. Część obowiązkowych składek opłacanych jest przez pracownika (tzn. są one potrącane z jego wynagrodzenia), a pozostałą kwotę pokrywa pracodawca z własnych środków, ponad wynagrodzenie wypłacane pracownikowi.

Wartość poszczególnych składek za pracownika w tym przypadku wynosi:

Procent podstawowy

Rodzaj ubezpieczenia

Kto płaci?

19,52 % podstawy

ubezpieczenie emerytalne

obciąża po połowie pracownika (pensja brutto) i pracodawcę

8,00 % podstawy

ubezpieczenie rentowe

6,5% obciąża pracodawcę, a 1,5% pracownika

2,45%  podstawy

ubezpieczenie chorobowe

obciąża wyłącznie pracownika

2,45%  podstawy

ubezpieczenie na Fundusz Pracy

obciąża wyłącznie pracodawcę

min. 1,67 % podstawy*

ubezpieczenie wypadkowe

obciąża pracodawcę

0,10 % podstawy

składka na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych

obciąża pracodawcę

* Od 1 kwietnia 2021 r. zmieniła się wysokość składki na ubezpieczenie wypadkowe dla niektórych grup działalności. Sposób jej obliczania dla poszczególnych grup działalności został przedstawiony w poradniku ZUS, który można znaleźć tutaj.

Mały ZUS dla małych firm

Od początku 2019 roku obowiązują przepisy prawne gwarantujące ulgi dla przedsiębiorców o małych obrotach. Wprowadzenie tzw. Małego ZUSu umożliwiło przedsiębiorcom płacenie składek ZUS uzależnionych od faktycznie osiąganego przychodu. W roku 2020 zmieniły się jednak warunki – z omawianego rozwiązania mogą skorzystać przedsiębiorcy, których przychód z działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym nie przekroczył kwoty 120 000 zł.

Należy pamiętać, że jeżeli przedsiębiorca w poprzednim roku rozpoczął, zakończył lub zawieszał działalność – przez co prowadził ją tylko przez część roku – limit, którego nie mógł przekroczyć przychód z jego działalności, jest odpowiednio niższy.

500 plus dla przedsiębiorców

W 2019 roku rząd ogłosił wprowadzenie Pakietu dla Przedsiębiorców, który zakłada wprowadzenie m.in. ulg w składkach ZUS. Zapisy te dotyczą przedsiębiorców, którzy osiągają dochody poniżej 6000 zł lub przychody do 10000 zł miesięcznie. Przedsiębiorcy prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą płacą składkę zmniejszoną o 500 zł.

Źródła:

Opracowano na podstawie artykułów:

Podstawa wymiaru składek – wysokość składek ZUS przedsiębiorcy i pracownika, PoradnikPrzedsiębiorcy.pl

Składki ZUS na ubezpieczenia przedsiębiorców – 2021, PoradnikPrzedsiębiorcy.pl

„Mały ZUS plus” w 2021 r. – wyjaśnienia z przykładami, ZUS.pl

Wysokość składek za osoby prowadzące działalność gospodarczą, ZUS.pl