W styczniu 2022 r. weszła w życie nowelizacja przepisów dotyczących podatków i składek na ubezpieczenie zdrowotne. Okazało się jednak, że wprowadzone zmiany posiadają wiele mankamentów. Szczególnie krytykowana była tzw. ulga dla klasy średniej, której stosowanie nastręczało wielu trudności. Ministerstwo Finansów podjęło próby usunięcia niedociągnięć w Polskim Ładzie, jednak ostatecznie uznało, że wymaga on gruntownych zmian, które mają wejść w życie już 1 lipca 2022 r. Zapoznaj się z proponowanymi zmianami w przepisach, gdyż mogą mieć one wpływ na wysokość obciążeń publicznoprawnych, dotyczących Ciebie i Twojej firmy, już w tym roku.

Obok długo wyczekiwanych zmian, takich jak podwyższenie progu podatkowego (do 120 000 zł dochodu rocznie) oraz kwoty wolnej od podatku (do 30 000 zł rocznie), w styczniu tego roku wprowadzono również wiele nowych obciążeń dla podatników. Największą zmianą była z pewnością zmiana sposobu określania wysokości składki na ubezpieczenie zdrowotne (czyli na leczenie w ramach NFZ).  Do końca 2021 r. składka ta była zryczałtowana, taka sama dla wszystkich ubezpieczonych, i podlegała w znacznej części odliczeniu od podatku. Polski Ład zrewolucjonizował sposób ustalania wysokości składki wprowadzając zasadę, że składka ta jest uzależniona od dochodu i nie podlega odliczeniu od podatku. Obok tych zmian, wprowadzono jeszcze szereg innych modyfikacji i obowiązków, a także nowe ulgi, które miały zmniejszyć niekorzystny wpływ zmian dla określonych grup podatników.

Artykuły na temat zmian wprowadzanych przez tzw. Polski Ład w styczniu można przeczytać tutaj:

Polski Nowy Ład – najważniejsze zmiany - porady dla Przedsiębiorców | Grupa Eurocash

Nowy Polski Ład – zmiany dla przedsiębiorców na podatku CIT | Grupa Eurocash

Polski Nowy Ład - zmiany dla przedsiębiorców - zasady ogólne i na podatek liniowy | Grupa Eurocash

Polski Nowy Ład - zmiany dla przedsiębiorców - karta podatkowa lub ryczałt ewidencjonowany | Grupa Eurocash

Jakie zmiany wejdą w życie od 1 lipca?

• Obniżenie stawki podatku dochodowego od osób fizycznych

Z pewnością najistotniejszą zmianą jest obniżenie stawki podatku dochodowego (w połączeniu z likwidacją tzw. ulgi dla klasy średniej) dla wszystkich rozliczających się według skali podatkowej (czyli na zasadach ogólnych). Chodzi przede wszystkim o pracowników, zleceniobiorców oraz dużą część przedsiębiorców. W związku z licznymi problemami, które nastręczało stosowanie ulgi dla klasy średniej, ustawodawca postanowił ją zlikwidować. Jednak jednocześnie – aby zminimalizować negatywne skutki dla podatników – obniżono stawkę podatku dochodowego od osób fizycznych z 17% do 12%. Stawka ta będzie dotyczyć tych dochodów, które nie przekroczą 120 000 zł w skali roku. Dochody przekraczające ten próg będą dalej opodatkowane stawką 32%.

Pamiętaj: podatek dochodowy to nie jedyne obciążenie publicznoprawne zależne od dochodu. Aby określić całokształt obciążeń dla podatników, których dochody są opodatkowane według skali podatkowej, należy uwzględnić również składkę na ubezpieczenie zdrowotne oraz daninę solidarnościową.

Wysokość składki zdrowotnej nie ulegnie zmianie i dalej wynosić będzie 9%, przy czym co do zasady nie podlega ona odliczeniu ani od podatku, ani od dochodu. Należy również pamiętać, że o ile w przypadku podatku dochodowego mamy kwotę wolną od podatku, o tyle składkę zdrowotną naliczamy już od pierwszej złotówki dochodu – żadna kwota nie jest zwolniona z tego obciążenia. Dodatkowo osoby o bardzo wysokich dochodach są zobowiązane do uiszczania tzw. daniny solidarnościowej wynoszącej 4% ich dochodów (powyżej 1 000 000 zł rocznie).

• Odliczenie składki zdrowotnej od dochodu lub przychodu

Jak wspomnieliśmy, Polski Ład od stycznia 2022 r. zniósł możliwość jakiegokolwiek odliczenia składki zdrowotnej i to się zasadniczo nie zmieni. Jednak od lipca 2022 r. – dla podatników rozliczających się tzw. podatkiem liniowym (19% podatku, 4,9% składki zdrowotnej) – ma być wprowadzona możliwość odjęcia składki zdrowotnej od dochodu. Będzie można odliczyć od dochodu (nie od podatku!) maksimum 8700 zł rocznie.

Przedsiębiorcy rozliczający się z fiskusem podatkiem ryczałtowym odliczą od przychodów połowę zapłaconych składek zdrowotnych. Natomiast przedsiębiorcy na karcie podatkowej obniżą podatek o 19% zapłaconych składek zdrowotnych. Nie przewidziano żadnej możliwości odliczenia składki zdrowotnej w przypadku podatników rozliczających się według skali.

• Zmiana formy opodatkowania w czasie roku podatkowego

Ponieważ zostały zmienione zasady opodatkowania według skali podatkowej (obniżenie stawki podatku), może się okazać, że obecnie dla części podatników, którzy dotychczas płacili podatek liniowy lub ryczałt, korzystniejsze będzie opodatkowanie właśnie według skali podatkowej. Aby umożliwić im zastosowanie tej metody, zostanie wprowadzona możliwość zmiany formy opodatkowania z podatku liniowego lub ryczałtowego na skalę podatkową po zakończeniu roku, przy czym taka możliwość dotyczy tylko rozliczenia za 2022 r. Można to będzie zrobić do 2 maja 2023 r. poprzez złożenie deklaracji PIT-36. Należy tylko pamiętać, że jeśli „ryczałtowiec” złoży PIT-28 (zeznanie roczne dla ryczałtowców), wtedy straci możliwość rozliczenia 2022 r. według skali podatkowej.

Dodatkowo zostanie wprowadzona możliwość zmiany formy opodatkowania na drugą połowę tego roku z ryczałtu na skalę podatkową (wyboru tego będzie można dokonać do 22 sierpnia 2022 r.).

Ważne: W celu przejścia z ryczałtu na skalę podatkową już w połowie 2022 r., należy złożyć na piśmie do dnia 22 sierpnia 2022 r. oświadczenie właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego o rezygnacji z opodatkowania ryczałtem przychodów osiągniętych w okresie od dnia 1 lipca 2022 r. do dnia 31 grudnia 2022 r.

• Zmiany terminów dla „ryczałtowców”

Podatnicy rozliczający się ryczałtem będą mieli czas na rozliczenie ryczałtu do końca kwietnia następnego roku. W tym terminie będą musieli złożyć zeznanie roczne PIT-28, które dotychczas należało składać do końca lutego. Jednak jednocześnie nastąpi też zmiana terminu płatności ryczałtu za grudzień lub czwarty kwartał – termin ten zostanie skrócony. Dotychczas ryczałt za grudzień lub czwarty kwartał był płatny przed upływem terminu na złożenie zeznania PIT-28 (do końca lutego następnego roku). Teraz ustawodawca skraca termin płatności ryczałtu za grudzień lub czwarty kwartał do 20 stycznia następnego roku podatkowego. Nie będzie to na szczęście dotyczyło ryczałtu za ostatni miesiąc lub kwartał 2022 r. - będzie on płatny w terminie do końca lutego 2023 r., czyli jeszcze na starych zasadach.

• Składka dla osób współpracujących

Istotną zmianą może się okazać obniżenie składki zdrowotnej dla osób współpracujących z osobami prowadzącymi działalność gospodarczą (od 1 lipca 2022 r.). Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne dla tych osób ma ulec obniżeniu ze 100% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za czwarty kwartał poprzedniego roku do 75%. Oznacza to, że składka zdrowotna dla osób współpracujących wyniesie 419,92 zł, zamiast 559,89 zł.

Pamiętaj: jeżeli osoba współpracująca nie podlega ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu, przedsiębiorca ma obowiązek za nią odprowadzać pełne składki na ubezpieczenie społeczne do ZUS.

• Kasa fiskalna online

Warto wspomnieć również o odroczeniu terminu na integrację kas fiskalnych online z terminalami płatniczymi. Obowiązek ten zostanie wprowadzony dopiero od 2025 r. (a nie w połowie roku, jak przewidziano w pierwotnej wersji Polskiego Ładu).

• Zwrot nadpłaconej składki

Istotną, korzystną dla podatników i ubezpieczonych zmianą jest wprowadzenie automatycznego zwrotu nadpłaty składek na ubezpieczenie zdrowotne (zmiana ta ma objąć już rok 2022).  Przepisy obowiązujące od 1 stycznia tego roku przewidywały, że w razie nadpłaty składek przedsiębiorca miał czas do końca maja następnego roku na zawnioskowanie o zwrot nadpłaconych składek, a wniosek złożony po tym terminie miał być pozostawiony bez rozpoznania. Ubezpieczony musiał się zatem zachować aktywnie i to w dość krótkim czasie (miesięcznym). Polski Ład 2.0 przewiduje automatyczny zwrot nadpłaconych składek przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych w terminie do końca czerwca, co należy uznać za bardzo dobrą zmianę.

• Inne zmiany dotyczące przedsiębiorców:

• Komplementariusze spółek komandytowo-akcyjnych (SKA) będą opłacali pełne składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne do ZUS.
• Wynagrodzenia prokurentów będą podlegały ubezpieczeniu zdrowotnemu (9% wynagrodzenia) – przepisy w dotychczasowym brzmieniu były dwuznaczne, ale teraz ustawodawca nie pozostawia w tym zakresie żadnych wątpliwości.
• Zmieniono terminy wejścia w życie przepisów dotyczących konieczności składania struktur: JPK_KR (księgi rachunkowe), JPK_PKPIR (podatkowa księga przychodów i rozchodów), JPK_EWP (ewidencja przychodów) – nowe terminy mają być następujące: od 2024 r. - podatkowe grupy kapitałowe i podatnicy CIT, których przychody w poprzednim roku podatkowym przekroczyły 50 mln euro, od 2025 r. - podatnicy PIT i CIT będący jednocześnie czynnymi podatnikami VAT, a od 2026 r. - pozostali podatnicy PIT i CIT.
• Przy prowadzeniu działalności gospodarczej w formie spółki jawnej będącej podatnikiem CIT, jako wspólnik spółki komandytowej, jako komplementariusz SKA, jako wspólnik jednoosobowej spółki z o.o., czy jako akcjonariusz PSA wnoszący do spółki wkład, którego przedmiotem jest świadczenie pracy lub usług, składka zdrowotna będzie opłacana osobno od każdej spółki.