Jak nie marnować żywności w sklepie? Roczny rozkład jazdy odpowiedzialnego przedsiębiorcy

Czy wiesz, że do polskich śmietników każdego dnia trafia aż 13 500 kg jedzenia[1]? Wszyscy powinniśmy podejmować we własnych domach działania, by nie marnować produktów spożywczych, jednak na właścicielach sklepów spoczywają dodatkowe obowiązki wynikające z Ustawy o przeciwdziałaniu marnowaniu żywności. Stworzyliśmy ich harmonogram na rok 2022, który pomoże Ci zaplanować działania w Twoim sklepie.

Styczeń

Jeśli jeszcze tego nie zrobiłeś, to teraz jest ostatni dzwonek na podpisanie z wybraną organizacją pozarządową umowy dotyczącej przekazywania niesprzedanej żywności. Twoim obowiązkiem jest oddać na cele społeczne żywność, która spełnia wymogi prawa żywnościowego, ale nie jest przeznaczona do sprzedaży. Możesz wybrać dowolną organizację działającą w zakresie pomocy społecznej, wsparcia pieczy zastępczej lub działalności charytatywnej, polegającej w szczególności na przekazywaniu jedzenia osobom potrzebującym. Jeśli chcesz, możesz wybrać więcej niż jedną fundację (także spoza powiatu, w którym działa Twój sklep) – jest to wskazane w przypadku, kiedy jedna organizacja nie ma możliwości przyjęcia dużej ilości jedzenia w związku ze zbyt małą skalą działalności. Pamiętaj, że niepodpisanie takiej umowy grozi nałożeniem kary grzywny w wysokości 5 000 złotych.

O szczegółach umowy pisaliśmy na blogu w sierpniu.

Marzec

Raz w roku jesteś zobowiązany przygotować i przesłać sprawozdanie o ilości marnowanej żywności w Twoim sklepie. Należy złożyć je w Wojewódzkim Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na terenie województwa, w którym znajduje się Twoja placówka.

Raport zawiera dane o całkowitej masie zmarnowanej żywności w ciągu roku i wysokości należnej opłaty. Pamiętaj, że musisz na bieżąco dokumentować ilość jedzenia przekazywanego organizacji pozarządowej oraz przeznaczonego do zniszczenia jako odpady. Sprawozdanie za rok 2021 musisz złożyć do 31 marca 2022 roku! Dowiedz się więcej tutaj.

Kwiecień

Na podstawie danych ze sprawozdania za rok 2021 wyliczysz wysokość opłaty za marnowanie żywności, którą jesteś zobowiązany uiścić do 30 kwietnia 2022 roku. Jeśli nie wiesz, jak ją policzyć – sprawdź w naszym poprzednim artykule. Opłatę należy przekazać na konto bankowe organizacji pozarządowej, z którą masz podpisaną umowę. Jeśli nie przekracza ona 300 zł, nie trzeba jej płacić. Powinieneś również poinformować o jej wysokości lub wartości żywności przekazanej organizacjom pozarządowym w swoim sprawozdaniu finansowym i na stronie internetowej, jeśli ją prowadzisz.

Maj

Ustawa ma na celu nie tylko minimalizowanie ilości marnowanego jedzenia w sklepach, ale także edukowanie Polaków w tej kwestii. Przedsiębiorcy zobowiązani są do przeprowadzenia co najmniej raz w roku dwutygodniowej kampanii edukacyjno-informacyjnej we współpracy z organizacją pozarządową, z którą mają podpisaną umowę.

Możesz wymyślić własne pomysły na ciekawą akcję albo skorzystać z proponowanych przez nas działań, np.:

• wywiesić w sklepie lub hurtowni plakaty,
• emitować z głośników nagrania zawierające odpowiednie treści edukacyjne,
• organizować konkursy (z zachowaniem wymogów określonych w ustawie o grach hazardowych),
• wyposażyć pracowników w niezbędną wiedzę i zachęcać do rozmów z klientami na ten temat.

Kampanię możesz przeprowadzić w dowolnym momencie w roku, ale maj to dobry moment ze względu na rozpoczynający się sezon grillowy.

Przez cały rok                                                                                                                        

Oprócz opisanych wyżej działań, do których zobowiązany jesteś prawnie, warto przez cały rok dbać o to, by jak najmniej żywności marnowało się w Twoim sklepie – pomoże Ci w tym kilka zasad, które warto stosować na co dzień.

• Zamawiaj towar rozsądnie

Obserwuj swoich klientów, a zauważysz, że są takie dni w tygodniu i okresy w roku, kiedy robią większe zakupy (np. pod koniec tygodnia i przed świętami) – warto mieć wtedy więcej towarów. Jeśli chodzi o warzywa, owoce, mięso czy ryby, dobrze zaplanuj ich zamówienie w taki sposób, żeby klienci mieli dostęp codziennie do najświeższych produktów.

• Dbaj o bezpieczeństwo produktów

Przyjmując dostawę, zwróć uwagę, jak wyglądają produkty i ich opakowania. Jeśli zauważysz, że są uszkodzone – nie przyjmuj ich. Takich produktów nie będziesz mógł sprzedać, a to prosta droga do marnotrawstwa.

Monitoruj stan towaru – marnowanie żywności często spowodowane jest brakiem dyscypliny i uważności w codziennym działaniu, dlatego staraj się na bieżąco weryfikować daty przydatności produktów do spożycia. Eksponuj towary z krótszym terminem ważności. Możesz postawić je na półce z przodu lub organizować promocje, które zachęcą klientów do zakupu, a Tobie pomogą zapobiec ich wyrzuceniu.

• Każdego dnia dawaj przykład życia w duchu zero waste

Ograniczenie marnowania żywności to nasza wspólna odpowiedzialność. Powinieneś o to dbać nie tylko w swoim sklepie, ale także w domu. Postaraj się kupować taką ilość jedzenia, jaką jesteś w stanie spożyć ze swoją rodziną. Jeśli po świętach czy imprezie zostało Ci dużo jedzenia, możesz oddać je do tzw. jadłodzielni. Przyjmowane są wszystkie produkty poza surowym mięsem, alkoholem czy potrawami zawierającymi w składzie surowe jajka. Pamiętaj, do jadłodzielni oddaj takie potrawy, które są wciąż dobre i którymi faktycznie chcesz poczęstować drugą osobę.

Zobacz nasz e-podręcznik: Jak nie marnować żywności w sklepie? Roczny rozkład jazdy odpowiedzialnego przedsiębiorcy.