Od wielu lat obserwujemy ciągłą ewolucję trendów konsumenckich i zwyczajów zakupowych. Obecnie jednak te zmiany przyspieszyły. Epidemia w sposób gwałtowny, ale i trwały ukształtowała nowe potrzeby konsumentów i zmieniła sposób, w jaki dokonują oni zakupów. Jakie najważniejsze trendy widać na rynku spożywczym u progu 2021 roku?

Obserwacja rynku i wyciąganie wniosków to klucz do sukcesu każdego przedsiębiorcy – oczywiście pod warunkiem, że idzie w parze z dużą elastycznością i gotowością do zmian^[1]. Taka kombinacja daje firmom, także tym średnim i mniejszym, szansę na trwałe wzmocnienie swojej pozycji na rynku. W czasach dynamicznych zmian, takich jak teraz, to szczególnie ważne, żeby trzymać rękę na pulsie. Od czego zacząć? Od rozpoznania aktualnych trendów! Poniżej lista tych najważniejszych. Sprawdź, czy znasz je wszystkie!

Najważniejsze trendy konsumenckie w 2021 roku

Spośród trendów konsumenckich, na które eksperci zwracają uwagę w raportach i analizach prezentujemy cztery, które będą miały największy wpływ na branżę retail.

1. Przedefiniowanie pojęcia zdrowia – od wielu lat obserwujemy zwrot w stronę holistycznego podejścia do człowieka i jego zdrowia. Konsumenci łączą zdrowie fizyczne z psychicznym i postrzegają np. ruch oraz zbilansowaną dietę nie tylko jako dbałość o formę i figurę, ale także szerzej, o odporność czy dobre samopoczucie^[2]. Epidemia i związane z nią poczucie zagrożenia bardzo wzmocniły ten trend. Dziś konsumenci jeszcze silniej koncentrują się na tym, jak np. codzienne wybory zakupowe wpływają na ich dietę, styl życia, a co za tym idzie – zdrowie i odporność. Warto o tym pamiętać. Być może „shot” z kurkumą i imbirem będzie dziś sprawdzał się na półce z produktami impulsowymi lepiej niż cukierki.
2. Zmiana priorytetów konsumentów – mamy dość nadmiernego konsumpcjonizmu. Jego miejsce zajmuje teraz minimalizm i świadome kupowanie. Należy się spodziewać, że także z uwagi na kryzys gospodarczy konsumenci będą coraz uważniej planować swoje wydatki. Nie oznacza to jednak zupełnych oszczędności i rezygnacji z przyjemności, a raczej poszukiwanie jakości i wartości dodanej w produktach, które oferują marki. Konsumenci poszukują przystępnej ceny, ale w parze z wygodą, bezpieczeństwem i trwałością towarów^[3]. Ważna jest także odpowiedzialność – m.in. zakupy fair trade, ekologiczne opakowania i działania marki w obszarze CSR.
3. Skupienie na bezpieczeństwie – dbanie o higienę i bezpieczeństwo to nasza nowa rzeczywistość, której przejawy są widoczne praktycznie w każdej branży i aktywności konsumenckiej. Obawa przed infekcją i zwiększona świadomość zdrowotna napędzają popyt na produkty higieniczne i zachęcają konsumentów do korzystania z płatności bezdotykowych, które zmniejszają ryzyko zakażenia^[4], czy po prostu kontaktu z „cudzymi” bakteriami. Ważne dla wielu konsumentów jest także przestrzeganie zasad ochrony w sklepach, dostęp do płynu do dezynfekcji i częste przemywanie powierzchni w strefie przykasowej.
4. Praca w nowych przestrzeniach (zachwiana równowaga między życiem zawodowym i prywatnym) – w 2020 roku termin home office i pracy zdalnej nabrał nowego znaczenia i stał się powszechnie używany. Praca z domu miała ogromny wpływ na konsumentów – od wyboru odzieży (wygoda i jakość ponad wygląd) czy używanych kosmetyków, przez wydatki na technologię, po nawyki żywieniowe i nie tylko. Konsumenci poszukują nowych sposobów definiowania początku i końca swoich dni pracy, ponieważ mają trudności z zarządzaniem czasem^[5].

Jak COVID-19 wpłynął na zwyczaje zakupowe Polaków

Epidemia wpłynęła w znaczący sposób na konsumentów, którzy zmienili swoje podejście do zakupów i oczekiwania w stosunku do sprzedawców. Zgodnie z badaniem KPMG „Consumer Pulse Survey”, konsumenci przewidują, że tzw. nowa rzeczywistość będzie trwała 12 miesięcy lub więcej i stanie się częścią ich codziennego życia. Zwrot oczekiwań klientów w stronę zapewnienia podstawowych potrzeb, takich jak bezpieczeństwo, odpowiedni stosunek wartości do ceny, jak również łatwości i wygody zakupów, będzie miał istotne przełożenie na rynkowe realia, w których będą funkcjonowali sprzedawcy^[6].

Autorzy tego samego badania przyjrzeli się zwyczajom zakupowym Polaków w czasie epidemii. W wyniku rozprzestrzeniania się COVID-19, 41% Polaków zaczęło rzadziej korzystać z gotówki. 33% deklaruje, że częściej używa karty debetowej. Lokalizacja sklepu jest najważniejszym kryterium wyboru zakupów produktów spożywczych dla 70% Polaków - konsumenci stawiają na bezpieczeństwo, wygodę i kompleksowość zakupów^[7].

Polacy kupują także o 20% więcej produktów do gotowania i pieczenia niż przed epidemią. Dom stał się miejscem pracy, nauki, gotowania, sportu i rozrywki. W sytuacji, gdy konsumenci przewidują, że epidemia potrwa jeszcze przynajmniej rok, zjawisko to najprawdopodobniej się pogłębi^[8]. Co ciekawe, kategoria produktów do gotowania podczas epidemii rozwijała sprzedaż znacznie szybciej niż dania gotowe.

Co możesz zrobić jako przedsiębiorca, by odpowiedzieć na bieżące trendy konsumenckie?

• Stworzyć specjalną półkę ze zdrową żywnością i tzw. „superfoods” - wpisuje się to w trend holistycznej dbałości o zdrowie oraz przygotowywania posiłków w domach.
• Wybierając produkty do sklepu, stawiaj na jakość oraz polskie pochodzenie – podczas epidemii coraz więcej konsumentów wybiera produkty polskiego pochodzenia. Jak wynika z raportu GFK “CoronaMood”, takie deklaracje składa 46% Polaków, co stanowi wzrost o 5 punktów procentowych w stosunku do 2019 roku^[9].
• Szczególna dbałość o bezpieczeństwo i wygodę konsumentów – troska o własne bezpieczeństwo podczas zakupów wzrosła podczas pandemii w znaczący sposób. Zwraca na to uwagę aż o 58% osób więcej niż przed COVID-19. Dodatkowo największą niedogodnością zgłaszaną przez 56% Polaków podczas robienia zakupów w sklepach stacjonarnych jest nieprzestrzeganie obowiązujących zasad bezpieczeństwa przez innych klientów^[10].

^[1] CMO Insider, Globalne Trendy Konsumenckie 2021 według raportu Mintel, https://cmoinsider.pl/globalne-trendy-konsumenckie-2021-wedlug-raportu-mintel/ . Dostęp 01.02.21.

^[2] Mintel, 2021 Global Consumer Trends. Dostęp 01.02.21.

^[3] Ibidem.

^[4] Euromonitor International, Top 10 global consumer trends 2021, https://go.euromonitor.com/rs/805-KOK-719/images/wpGCT21EN-v0.8.pdf?mkt_tok=eyJpIjoiTTJSak56ZzVZakkyWkRSayIsInQiOiJ2WDJSN0dRK2JaVXhyc0tET1h3QVFsckc1XC9PV3NZNEF0RWt1eGpoWVVvN2dkSXloeWV6eG1Scmt5S1RCclFPRG1TUkRzRDFaXC80ejcrazZMMDZ5ZDlvdTROblRjblkxcWgwbW9pVnQwblM4U1kxTXdcL2xnYTNGR1lNU3pZSlwvY2kifQ%3D%3D . Dostęp 02.02.21

^[5] Ibidem.

^[6] KPMG, Nowa rzeczywistość: konsument w dobie COVID-19, https://assets.kpmg/content/dam/kpmg/pl/pdf/2020/09/pl-Raport-KPMG-Nowa-rzeczywistosc-konsument-w-dobie-COVID-19.pdf . Dostęp: 01.02.21.

^[7] Ibidem.

^[8] Nielsen, Shopper Shifts To a “New Normal”- Country Report: Poland, Sierpień 2020.

^[9] Dla Handlu, GFK: Trend wymagającej konsumpcji zaczyna dominować, https://www.dlahandlu.pl/detal-hurt/wiadomosci/gfk-trend-wymagajacej-konsumpcji-zaczyna-dominowac,90355.html . Dostęp: 02.02.21.

^[10] KPMG, Nowa rzeczywistość: konsument w dobie COVID-19, https://assets.kpmg/content/dam/kpmg/pl/pdf/2020/09/pl-Raport-KPMG-Nowa-rzeczywistosc-konsument-w-dobie-COVID-19.pdf . Dostęp: 01.02.21.