Już niedługo rozpocznie się sezon urlopowy i czas wakacyjnych wyjazdów. Zanim wszyscy udadzą się na zasłużony wypoczynek, warto ustalić grafik urlopów i sprawdzić, jakie zasady przyznawania dni wolnych pracownikom obowiązują w świetle prawa. Dowiedz się, jakie przepisy weszły w życie w 2023 roku w tej kwestii.

Dyrektywa work-life balance

26 kwietnia br. weszły w życie przepisy tzw. dyrektywy work-life balance[1], której celem jest poprawa jakości życia pracowników i zapewnienie im równowagi między życiem zawodowym a prywatnym. Wprowadzone przepisy mają pomóc w zniwelowaniu różnic pomiędzy pracownikami wychowującymi dzieci i bez dzieci oraz między kobietami i mężczyznami. Z założenia ułatwią godzenie życia rodzinnego z pracą zawodową, co w zamyśle ma przełożyć się na większe zadowolenie pracowników.

Wolne dni dla rodziców

Nowe przepisy oddzielają urlop rodzicielski do urlopu macierzyńskiego[2]. Ten pierwszy wynosi obecnie 41 tygodni w przypadku jednego dziecka oraz 43 tygodnie, jeśli ciąża jest mnoga. Ponadto najnowsze regulacje wprowadzają wydłużenie podstawowego urlopu rodzicielskiego o 9 tygodni, ale z zastrzeżeniem, że ten okres może być wykorzystany wyłącznie przez jednego rodzica[3].

Urlop z powodu siły wyższej

Wszystkich pracowników obejmuje tzw. urlop z powodu siły wyższej[4].  Przyznawany on jest w wymiarze 2 dni albo 16 godzin z zachowaniem prawa do połowy wynagrodzenia. W sytuacjach konieczności opieki nad członkiem rodziny lub osobą, która pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym, wszyscy pracownicy mają także prawo do  bezpłatnego urlopu opiekuńczego w wymiarze 5 dni.[5]

Prawo do 14-dniowego urlopu wypoczynkowego

Pracownicy zatrudnieni na podstawie umowy o pracę mają prawo do corocznego, nieprzerwanego i płatnego urlopu wypoczynkowego[6]. W świetle przepisów pracownik nie może się go zrzec, a także nie może przenieść tego prawa na inną osobę. Jak wyliczyć urlop na podstawie Kodeksu Pracy? Przede wszystkim wymiar urlopu wypoczynkowego uzależniony jest od stażu pracy. Prawo do urlopu po pierwszym roku pracy narasta proporcjonalnie i powiększa się z każdym przepracowanym miesiącem o 1/12 wymiaru urlopu[7].

• 20 dni – przysługuje osobom, które pracują mniej niż 10 lat,
• 26 dni –  przysługuje pracownikom zatrudnionym przez co najmniej 10 lat.[8]

Jeśli chodzi o okres zatrudnienia to zalicza się do niego także czas z poprzedniego zatrudnienia[9]. Należy zwrócić uwagę, że ukończone studia liczą się do stażu urlopowego jak 8 lat pracy.

W przypadku pracownika, który pracuje w niepełnym wymiarze czasu pracy, urlop ustalany jest proporcjonalnie do jego wymiaru czasu pracy, przy czym niepełny dzień urlopu zaokrągla się zawsze w górę do pełnego dnia[10]. Pracodawcy muszą także pamiętać, że niewykorzystany urlop wypoczynkowy przechodzi na następny rok i według przepisów pracownik powinien go wykorzystać do 30 września kolejnego roku.

Przepisy prawa urlopowego co jakiś czas ulegają zmianom lub aktualizacji, dlatego warto śledzić je na bieżąco. Jako właściciel sklepu jesteś odpowiedzialny za to, aby Twoi pracownicy odbierali swój urlop regularnie, wtedy, kiedy potrzebują. Zachęcaj ich, aby nie zostawiali swoich dni wolnych na sam koniec roku. Grafik urlopowy w zespole warto ustalać z wyprzedzeniem, tak aby uniknąć sytuacji, że zbyt wielu pracowników nie ma w tym samym czasie w pracy. Odpowiedni odpoczynek jest niezbędny do tego, aby Twoi pracownicy odczuwali satysfakcję z pracy i nie byli przemęczeni.

[1] https://kadry.infor.pl/kodeks-pracy/czas-pracy/5731196,dyrektywa-worklife-balance.html

[2] https://kadry.infor.pl/kodeks-pracy/czas-pracy/5731196,dyrektywa-worklife-balance.html

[3] https://forsal.pl/praca/aktualnosci/wideo/8663764,dyrektywa-work-life-balance-co-sie-zmieni-nowe-urlopy.html

[4] https://forsal.pl/praca/aktualnosci/wideo/8663764,dyrektywa-work-life-balance-co-sie-zmieni-nowe-urlopy.html

[5] https://forsal.pl/praca/aktualnosci/wideo/8663764,dyrektywa-work-life-balance-co-sie-zmieni-nowe-urlopy.html

[6] https://grupaprogres.pl/obowiazek-udzielenia-urlopu-w-wymiarze-14-dni-kalendarzowych/

[7] https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-urlop-wypoczynkowy

[8] https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-urlop-wypoczynkowy

[9] https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-urlop-wypoczynkowy

[10] https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-urlop-wypoczynkowy

‍