Przedsiębiorcy prowadzący sklepy pod szyldem Delikatesów Centrum zgodnie twierdzą, że po przystąpieniu do sieci franczyzowej ich przychody wzrosły. Czy można uznać, że model biznesowy w formie franczyzy sprawdzi się w przypadku każdego handlowca? Na pewno można rozważyć ten sposób prowadzenia biznesu. Warto zatem zastanowić się, czym tak naprawdę jest franczyza, czy jest opłacalna, jak wybrać franczyzodawcę i jakie mogą być zagrożenia prowadzenia biznesu przez franczyzobiorcę.

Co to jest franczyza?

Na czym polega franczyza? Franczyza to rodzaj działalności gospodarczej, który polega na współpracy pomiędzy dwoma podmiotami – franczyzobiorcą i franczyzodawcą. Umożliwia przedsiębiorcom korzystanie ze sprawdzonej i dochodowej koncepcji biznesowej oraz prowadzenie firmy pod logo znanej marki o ugruntowanej pozycji rynkowej. Prawa i obowiązki obu stron regulowane są na podstawie umowy franczyzowej, która jest podstawą do rozpoczęcia współpracy. Franczyzodawca udostępnia narzędzia i systemy niezbędne do rozwoju firmy w określonym koncepcie oraz dostarcza niezbędnych informacji praktycznych. Franczyzobiorca zyskuje natomiast gotowe rozwiązania, dzięki którym może korzystać z wypracowanych przez partnera metod, gotowych procedur, materiałów reklamowych oraz zasad promocji. Korzyść jest obopólna – franczyzodawca ma szansę na rozwój swojej marki, zaś franczyzobiorca otrzymuje pakiet narzędzi biznesowych, ułatwiających prowadzenie biznesu.

Franczyza w Polsce: Dane

Jak natomiast wygląda rynek franczyzy w Polsce? Z najnowszego raportu firmy doradczej PROFIT system i portalu Franchising.pl wynika, że w 2017 roku powstało ponad 4,3 tys. sklepów franczyzowych i punktów usługowych na licencji –To bardzo dobry, wzrastający wynik, który obserwujemy również w naszej sieci – mówi Michał Groniewski, Dyrektor Marketingu Delikatesy Centrum.

– Jako największy branżowy franczyzodawca przeprowadziliśmy wcześniej też własne badania, z których wynika, że ponad 55 proc. właścicieli sklepów planujących otwarcie nowej placówki zamierza to zrobić właśnie w modelu franczyzowym – mówi Michał Groniewski. Wg wspomnianych badań PROFIT system dla właścicieli sklepów, ważna jest rozpoznawalna przez klientów marka, wsparcie i doradztwo franczyzodawcy, mniejsze koszty promocji oraz większe możliwości konkurowania.

Zobacz też: Modele biznesowe, które warto poznać, jeśli chcesz otworzyć własny sklep

Jak działa franczyza? Przykłady

Aż 80 proc. Polaków nigdy nie słyszało słowa „franczyza”, ale ci, którzy prowadzą już firmę na licencji, bez wahania poleciliby innym taką formę współpracy^[2]. Czym zatem jest franczyza? Michał Groniewski z sieci Eurocash tłumaczy: – Najprościej mówiąc to licencyjna działalność gospodarcza ze wsparciem silniejszego partnera z biznesowym doświadczeniem.

Prawne uporządkowanie kwestii franczyzy istnieje w Polsce od 1989 roku i od tego czasu obserwować można stały rozwój tego modelu biznesowego. Najwięcej firm franczyzowych działa w gastronomii i branży spożywczej.

Obecnie na polskim rynku funkcjonuje ponad 1200 marek franczyzowych.^[3] Warto jednak pamiętać, że liczba aktywnych systemów franczyzowych jest dużo mniejsza, bowiem wiele firm, które posiadają ofertę franczyzową, nie pozyskuje partnerów zainteresowanych współpracą. Klienci, w tym wypadku przedsiębiorcy, wybierają znane marki, które gwarantują wysoką jakość. Eksperci PROFIT system szacują, że na koniec 2018 roku na polskim rynku działać będzie 1 250 systemów franczyzowych, a liczba zrzeszonych w nich placówek sięgnie 78 tys. Oto kilka przykładów franczyzy:

• franczyza sklepu spożywczego ABC (Grupa Eurocash);

• franczyza sklepu spożywczego Lewiatan;

• franczyza restauracji: McDonalds, Manekin, KFC czy Subway.

Franczyza zapewnia możliwość rozpoczęcia działalności pod znaną i rozpoznawalną marką, co już na starcie zapewnia większe szanse na powodzenie biznesu. W zależności od swoich potrzeb franczyzobiorca może zdecydować się na twardy lub miękki model franczyzy. Czym różnią się od siebie te warianty?

Rodzaje franczyz – miękka i twarda

Franczyza to bez wątpienia atrakcyjna forma biznesu, której popularność rośnie przede wszystkim w branży handlowej. Placówek opartych o ten model współpracy przybywa z dnia na dzień. Decydując się na prowadzenie sklepu franczyzowego, warto więc znać różnicę między franczyzą twardą a miękką.

Modele te różnią się stopniem zaangażowania franczyzodawcy we współpracę i w sposób prowadzenia działalności. Franczyza twarda opiera się na ścisłym powiązaniu placówki z siecią, która przejawia się niemalże we wszystkich aspektach funkcjonowania sklepu – od aranżacji przestrzeni, po rodzaj towarów na półkach. Franczyzobiorca musi przestrzegać ściśle określonych standardów, ale w zamian otrzymuje duże wsparcie sieci w rozwój biznesu. Franczyza miękka charakteryzuje się natomiast większą swobodą funkcjonowania. W tym modelu współpracy franczyzobiorca ma możliwość podejmowania niezależnych decyzji biznesowych, uzależnionych od indywidualnych potrzeb placówki.

Jak franczyza się opłaca? Korzyści dla franczyzobiorcy

Czy franczyza się opłaca? Sieci franczyzowe oferują liczne korzyści dla przedsiębiorców. Do zalet wynikających z bycia franczyzobiorcą zaliczyć można przede wszystkim:

• Korzystanie ze sprawdzonego modelu biznesowego – działanie pod znaną marką, zapewnia większą stabilność i bezpieczeństwo prowadzonego biznesu. Ponadto większa rozpoznawalność sieci wśród konsumentów, wpływa pozytywnie na  generowane zyski.

• Wsparcie ze strony franczyzodawcy – franczyzobiorca może korzystać z rozwiązań wypracowanych przez partnera i liczyć na szeroką pomoc ze strony sieci.

• Redukcję kosztów na reklamę i marketing – promocja sieci jest jednym z zadań, za które odpowiedzialność ponosi franczyzodawca.

• Atrakcyjne ceny produktów – duży partner biznesowy zapewnia atrakcyjne warunki współpracy z producentami, dzięki czemu koszt towarów dostępnych w hurtowniach jest niższy dla przedsiębiorców zrzeszonych w sieci franczyzowej niż dla tych działających na własny rachunek.

• Dostęp do nowoczesnych technologii, systemów, profesjonalnego oprogramowania – franczyzodawca często oferuje wsparcie w wyposażeniu sklepu w urządzenia i systemy usprawniająca zarządzanie placówką.

• Możliwość korzystania ze szkoleń organizowanych przez franczyzodawcę – np. Grupa Eurocash chętnie wspiera rozwój franczyzobiorców w ramach Akademii Umiejętności Eurocash.

Franczyza: wady i zalety modelu franczyzowego

Otwierając własny sklep spożywczy, warto rozważyć dołączenie do jednej z oferowanych na rynku sieci franczyzowych. Korzystanie z rozwiązań wypracowanych przez franczyzodawcę niesie ze sobą wiele korzyści, które mogą znacząco obniżyć koszty prowadzonej działalności. Wszystko to wpływa na bezpieczeństwo biznesu i finalnie większą stabilność finansową. Planując założenie własnej firmy, warto więc rozważyć gotowy, sprawdzony model biznesowy i zarabiać przy wsparciu solidnego partnera. Poznaj rynek, przeanalizuj dostępne możliwości i zarabiaj, prowadząc własny biznes.

Jakie są wady franczyzy? Model franczyzowy może nieść za sobą pewne ograniczenia. Umowa franczyzowa często zawiera ograniczenia w zakresie prowadzenia biznesu, nie dając franczyzobiorcy całkowitej niezależności i wolności w podejmowaniu decyzji. Z drugiej jednak strony, dzięki działaniu pod znanym szyldem pozwala już na starcie wyeliminować ogrom ryzyka i budować biznes na sprawdzonych, stabilnych podstawach. Rozważając zawarcie umowy franczyzowej, warto więc dokładnie przeanalizować wszystkie za i przeciw oraz zastanowić się, na czym najbardziej Ci zależy.

Najlepiej zarabiające franczyzy w Polsce? Polskie marki

W Polsce najbardziej popularne są rodzime licencje: osiem na dziesięć franczyz stanowią polskie marki, w ramach których działa również większość (ponad 85 proc.) jednostek franczyzowych. Sektor franczyzy jest również liczącym się pracodawcą. Przy średnim zatrudnieniu na poziomie 5-6 osób na placówkę franczyzową łączna liczba zatrudnionych w placówkach franczyzowych przekroczyła 405 tys. osób.

Wraz z franczyzobiorcami i franczyzodawcami na polskim rynku franczyzy pracuje ponad pół miliona ludzi. Firmy prowadzone na licencji franczyzowej to najczęściej małe rodzinne firmy, zatrudniające po kilka osób. To jedna z głównych dróg rozwoju drobnej przedsiębiorczości.^[4]

Zobacz też: Ile kosztuje nas czas spędzony na zakupach w hipermarkecie a ile w sklepie osiedlowym?

Jak wygląda start biznesu z marką franczyzową? Na początku warto rozmawiać

Na początku warto sobie zadać podstawowe pytania biznesowe, o swoje kompetencje, możliwości finansowe czy istniejącą wokół konkurencję. Praktycy zachęcają do kontaktu z potencjalnymi franczyzodawcami^[5].

– Zawsze bardzo chętnie spotykamy się z przedsiębiorcami zainteresowanymi współpracą z nami. – ​komentuje Groniewski – Mówimy o perspektywach rozwoju, o potencjalnych zyskach i szczerze mówimy też o kosztach takiej współpracy – dodaje.

– Planując franczyzę, trzeba pamiętać o wydatkach; są to przede wszystkim tzw. kwoty wejścia (entry fee), czyli opłaty wstępne za przystąpienie do systemu, a potem o stałych kosztach licencyjnych. Mamy indywidualne podejście do naszych franczyzobiorców – mówi Groniewski – bowiem zdajemy sobie sprawę, że każdy biznes istnieje w trochę innym otoczeniu i w innych warunkach. Dlatego np. indywidualnie dobieramy pakiety startowe - od zwykłych banerów, poprzez dostęp do systemów CRM czy szkolenia sprzedażowe lub produktowe dla załogi.

Uruchomienie biznesu: Czy franczyza jest tania?

Warto zwrócić uwagę, że przystąpienie do sieci franczyzowej jest jednak tańsze od uruchomienia zupełnie nowej placówki od podstaw. Według danych firmy PROFIT system przeciętny koszt uruchomienia placówki franczyzowej wynosi obecnie ok. 160 tys. zł netto.^[6] Dlatego tak wiele przedsiębiorców decyduje się na podpisanie umowy franczyzowej, gdzie franczyzodawca daje sprawdzone, bardzo konkretne, policzalne systemy logistyczne, zakupowe, sprzedażowe, mimo że w zamian trzeba oddać część swoich zysków.

Praktycy podkreślają wartość dobrze podpisanej umowy. Może ona mieć 20, 30 czy 50 stron, ale bardzo dokładanie opisuje świadczenia i obowiązki obu stron. W takiej umowie może znaleźć się naprawdę wszystko, dlatego warto korzystać z usług doradców: prawnika, księgowego, doradcy podatkowego, nawet znajomych itd.

Kim jest multiprzedsiębiorca franczyzowy?

Praktycy i teoretycy franczyzy (Jan Staniewicz^[7]) mówią też o multiprzedsiębiorcach franczyzowych. Jeżeli franczyza daje stale dobre know-how i systemy, które pomagają zarządzać i tak naprawdę dużą część pracy wykonują za przedsiębiorcę, to ma on czas, żeby wejść w drugą czy trzecią franczyzę sklepu. To pozwala „stanąć na kilku nogach biznesowych” - mieć kilka źródeł przychodów. Oczywiście nadal trzeba dzielić się zyskiem, ale dywersyfikuje się i ryzyko, i przychody.

Firmy franczyzowe: Jak Eurocash wspiera swoich franczyzobiorców?

Grupa Eurocash jako lider franczyzy na polskim rynku wspiera swoich franczyzbiorców. Są oni po prostu pełnoprawnym partnerem biznesowym, który również ma swoje know-how, którego warto słuchać.

Rada Franczyzobiorców

Sprawnie funkcjonuje Rada Franczyzobiorców, wybierana co 3 lata na drodze demokratycznego głosowania. Członkowie Rady mogą sami się do niej zgłaszać lub są zgłaszani przez innych ze względu na osiągnięcia i zaangażowanie w rozwój całej sieci. Czym się zajmuje taka Rada? Opiniuje tematy i projekty, wraz z dyrektorami z centrali wytycza perspektywy na przyszłość, a jej członkowie są źródłem bezcennej wiedzy dla siebie nawzajem. Można powiedzieć, że Rada Franczyzobiorców stanowi pewnego rodzaju think tank dla Grupy - na bieżąco dzieli się wiedzą i doświadczeniem z innym franczyzobiorcami oraz dyrektorami z centrali i stanowi dla nich realne wsparcie.

Franczyzobiorcy mogą wymieniać wiedzą w dedykowanym dla nich workplace - narzędziu, którego żaden inny podmiot na rynku nie oferuje dla swoich partnerów.

Mała franczyza krok po kroku

– Nigdy nie zostaję sam z pytaniami i wątpliwościami dotyczącymi mojego biznesu. Zawsze mogę liczyć na wsparcie i bardzo profesjonalną opiekę doradcy klienta. Dzięki doradcy jestem na bieżąco z promocjami i nowymi pomysłami Eurocash – mówi Marcin Szufnara, prowadzący 6 placówek sieci Delikatesów Centrum^[8].

Jak więc przebiega proces rozpoczęcia współpracy w modelu franczyzowym?

1. Inwentaryzacja obiektu, opracowanie kosztorysu - każdy lokal jest inny, różna jest jego wielkość, dane techniczne, a także lokalne otoczenie - to wszystko wymaga sprawdzenia i oceny, a im lepiej to zadanie zostanie wykonane, tym łatwiejsze będą kolejne kroki.

2. Projekt i aranżacja, podpisanie umowy wstępnej - przedsiębiorca otrzymuje projekt aranżacji sklepu i może też aktywnie włączyć się w najdogodniejsze dla klientów kreowanie przestrzeni sprzedażowej. Umowa wstępna na tym etapie zabezpiecza interesy obu stron.

3. Podpisanie umowy franczyzowej

4. Wyposażenie sklepu - nie trzeba nikogo przekonywać, jak ważne są przyjazne klientom półki i lady. A jeśli jeszcze do tego dojdzie atrakcyjna kolorystyka i współczesny design, to sklep z pewnością zostanie zauważony na lokalnym rynku.

5. Szkolenie pracowników - Peter Drucker mówił, że systemy i ludzie to najważniejsze składniki biznesu, bo biznes zawsze robimy z ludźmi. Dlatego jeśli zespół pracowników nie przejdzie przez pełne szkolenie, to ich praca będzie trudniejsza i z pewnością mniej wydajna i efektywna.

6. Instalacja systemu IT jest niezbędna dla płynności procesów zamawiania towarów, ich rozliczania i bezpieczeństwa informatycznego.

7. Dostawa towaru

8. Zatowarowanie sklepu to jeden z najprzyjemniejszych kroków - na półkach pojawiają się towary, które z pewnością przyciągną klientów, w tym wybrane przez przedsiębiorcę produkty lokalne.

9. Montaż reklamy - wszyscy znają slogan „reklama dźwignią handlu” i przecież tak jest w istocie, a praca pod szyldem Delikatesów Centrum daje gwarancje jakości, wyjątkowości i jednocześnie najniższych cen najważniejszych produktów.

10. Otwarcie sklepu jest świętem dla klientów, przedsiębiorcy i ważną datą w jego biznesowej historii, bowiem od tego dnia wiele zależy, a jego początkowe zaangażowanie może przerodzić się dochodowe osiągnięcie.

Zalety współpracy franczyzowej

Przedsiębiorcy współpracujący z Grupą Eurocash wskazują wiele zalet bycia franczyzobiorcą. Podkreślają, że dzięki franczyzie mają w sklepach wiele ciekawych ofert promocyjnych, zdecydowanie niższe ceny produktów oraz bardzo cenne wsparcie reklamowe i marketingowe. Wg prowadzonych badań, zarówno właściciele sklepów franczyzowych, jak i niezależnych uważają, że przynależność do sieci zapewnia większą liczbę klientów (65 proc.), większą sprzedaż (65 proc.) i wyższą wartość jednorazowych zakupów (57 proc.)^[1].

Również badania klientów wskazują, że konsumenci coraz chętniej wybierają sklepy i usługi markowe czy będące w sieci, bo dają one przewidywalną jakość po cenie znanej z innych lokalizacji. Franczyzobiorca nie musi od zera budować zaufania klientów. Z drugiej strony rozpoznawalne logo pozwala znacząco zmniejszyć ryzyko biznesowej porażki.

Nie bez znaczenia jest również zmienna sytuacja prawna wpływająca na funkcjonowanie biznesów (m.in. zmiany w rozliczaniu podatku VAT czy zakaz handlu w niedzielę). – Obecna sytuacja to dla nas jako franczyzodawców olbrzymie wyzwanie i jednocześnie szansa – mówi Groniewski – stale monitorujemy aktualne przepisy, by przygotować i wdrożyć najlepsze rozwiązania, ułatwiające funkcjonowanie obecnym franczyzobiorcom i zachęcające do współpracy nowych.

Wsparcie promocyjno-reklamowe

Nie mniej ważne jest wsparcie promocyjno-reklamowe i nie chodzi tu tylko o wielkie kampanie w TV czy Internecie, ale działania na małą skalę, jak choćby ulotki. Jeśli właściciel sklepu sam projektuje ulotki, szuka drukarni, robi korekty - to zajmuje bardzo wiele czasu, a efekt jest dużo gorszy od spodziewanego. Lepiej zrobić to raz, spersonalizować materiały i franczyzobiorca dostaje gotową ulotkę.

Właściciel sklepu poza siecią nie może nawet pomarzyć o takich rozwiązaniach jak rozbudowane programy lojalnościowe (na przykład Delikarta, która wygrała branżową nagrodę Loyalty Awards 2017 w kategorii "Najlepszy nowy program lojalnościowy/aktywność lojalnościowa w 2017 roku"). Dzięki nim przywiązujemy klienta do siebie przez zniżki dla posiadaczy kart (Delikatesy Centrum oferują specjalne "Deliceny" dla posiadaczy Delikarty). Co najlepsze, mając bazę danych zakupów konkretnego klienta, zaawansowane algorytmy pozwalają personalizować promocje. W ten sposób posiadacz karty będzie dostawał więcej naprawdę interesujących go zniżek.

Franczyzobiorca może też często skorzystać z wysokiej jakości katalogów. Zwykłe papierowe gazetki wciąż mocno się trzymają i na pewno nie znikną - są dla wielu klientów ważnym narzędziem poszukiwania promocji. Ale popularność zyskują katalogi w formie magazynów przygotowywanych przez profesjonalne wydawnictwa. Znajdziemy w nich lifestylowe artykuły czy przepisy, gdzie nasze produkty są wplecione w treści - takim przykładem jest Magazyn kulinarny Delikatesów Centrum, który został specjalnie przygotowany dla Klientów na Święta Bożego Narodzenia. Dodatkowo był on zachętą do zapisania się do programu lojalnościowego - posiadacze Delikarty musieli zapłacić za niego tylko 1 grosz, a oprócz tego mogli jeszcze skorzystać ze specjalnych bonów zakupowych.

Zobacz też: Jak komunikować ceny? Pricing i strategie cenowe - lekcja obowiązkowa

Wiedzieć więcej

Dla osób zainteresowanych tematem polecamy dwa podstawowe portale piszące o franczyzie, mianowicie portal franchising.pl i portal franczyzawpolsce.pl. Wiedza tam zawarta jest wystarczająca do tego, żeby dobrze się orientować, czym jest franczyza, co oferują franczyzodawcy i na co zwracać uwagę.

Franczyza w handlu: Systemy franczyzowe Grupy Eurocash gwarancją sukcesu

Co wyróżnia najlepsze franczyzy na rynku? Na pewno takie zalety jak:

• przejrzyste zasady współpracy

• kompletny plan marketingowy i rozbudowany pakiet narzędzi marketingowych

• właściwe narzędzia i know-how

• szeroki wybór marek własnych

• kompleksowa wizualizacja sklepu

• dostęp do dostawców i efektywna logistyka zapewniającą rynkową konkurencyjność

• optymalizacja kosztów przedsiębiorcy (preferencyjne warunki zakupu wyposażenia oraz innych usług związanych z funkcjonowaniem sklepu

• profesjonalne szkolenia personelu

Przypisy:
[1] http://franczyza.org.pl/raport-o-franczyzie

[2] https://www.forbes.pl/biznes/franczyza-w-polsce-czy-oplaca-sie-zalozyc-biznes-na-licencji/qb6l9tl

[3] http://franczyza.org.pl/raport-o-franczyzie

[4] http://franczyza.org.pl/raport-o-franczyzie

[5] https://malawielkafirma.pl/franczyza-czy-to-sie-oplaca/

[6] https://www.forbes.pl/biznes/franczyza-w-polsce-czy-oplaca-sie-zalozyc-biznes-na-licencji/qb6l9tl

[7] https://malawielkafirma.pl/franczyza-czy-to-sie-oplaca/

[8] https://www.delikatesy.pl/franczyza