Zgodnie z Ustawą o przeciwdziałaniu marnowaniu żywności właściciele sklepów zobligowani są do nieodpłatnego przekazywania niesprzedanej żywności organizacjom pozarządowym w ciągu całego roku. W jaki sposób w powinna przebiegać taka współpraca? Wyjaśniamy.

Tekst powstał na podstawie materiałów z kampanii ,,Szanujemy, nie marnujemy” dostępnych tutaj.

Pierwszym krokiem do zrealizowania wymogów Ustawy o przeciwdziałaniu marnowaniu żywności, obowiązującej od 2019 r., jest nawiązanie współpracy z wybraną organizacją pożytku publicznego. O tym, co powinno znaleźć się w umowie i jakie obowiązki leżą po stronie właściciela sklepu pisaliśmy TUTAJ. Taka umowa to jednak dopiero początek – najważniejsza jest efektywna współpraca na linii sprzedawca żywności - organizacja pozarządowa przez cały rok.

Jaką żywność należy przekazywać?

Celem współpracy sklepu i organizacji pomocowej jest dalsze wykorzystanie niesprzedanych produktów, zanim staną się niezdatne do spożycia i zostaną wyrzucone. Podejmowane działania mają na celu ograniczenie wyrzucania żywności, z której 7 proc. marnuje się właśnie w handlu[1].

Realizując postanowienia umowy, należy zwrócić uwagę na to, że przekazywana żywność musi spełniać wymogi prawa żywnościowego. To znaczy, że chociaż nie nadaje się ona już do sprzedaży (np. z powodu wad jej wyglądu lub opakowań), nie jest przeterminowana ani zepsuta. Zaleca się, aby przekazywana żywność miała jeszcze co najmniej 2 dni, zanim upłynie jej data ważności do spożycia. Wiąże się to z koniecznością stałej kontroli towaru i przekazywania jej na czas do organizacji, z którą podpisałeś umowę.

Pamiętaj o dokumentacji!

Przez cały rok, podczas obowiązywania umowy z organizacją pozarządową, powinieneś skrupulatnie i na bieżąco dokumentować całkowitą ilość przekazanej żywności z uwzględnieniem tego, której konkretnie organizacji została ona oddana (jeśli podpisałeś umowę z więcej niż jedną organizacją). Dane te są niezbędne do wypełnienia rocznego sprawozdania, na podstawie którego wylicza się wysokość opłaty za zmarnowaną żywność i ustala, na czyją rzecz powinna być ona uiszczona. Co więcej, należy dokumentować wszystkie wydatki, które ponosisz z tytułu realizowania warunków umowy (np. na transport żywności). Koszty te można bowiem odjąć od naliczonej opłaty po zakończeniu roku kalendarzowego.

Obowiązek kampanii edukacyjnej

Większość żywności, którą wyrzucamy, to efekt niewiedzy konsumentów i złego planowania zakupów. Tylko w Polsce marnuje się rocznie aż 5 mln ton żywności![2] Kupujemy za dużo i nieodpowiednio przechowujemy jedzenie, które przez to szybciej się psuje i trafia do kosza. Dlatego tak ważna jest odpowiednia edukacja w tym zakresie i kształtowanie dobrych nawyków.

Istotnym elementem współpracy z organizacją pożytku publicznego w celu ograniczania marnowania żywności jest kampania edukacyjno-informacyjna. Właściciele sklepów mają obowiązek przeprowadzić taką kampanię w swojej placówce w porozumieniu z organizacją, z którą podpisana jest umowa. Działania edukacyjne powinny odbywać się minimum raz w roku przez co najmniej dwa kolejne tygodnie. Warunki przeprowadzenia kampanii, a także sposób podziału kosztów między sklep a organizację pozarządową, warto uregulować w umowie już na samym początku współpracy, co pozwoli uniknąć chaosu komunikacyjnego i ewentualnych problemów.

Więcej informacji o współpracy z organizacją pożytku publicznego wynikającej z ustawy dostępnych jest na stronie Grupy Eurocash oraz w podcaście.

[1] Szanuję, nie marnuję! Podręcznik dla odpowiedzialnego Przedsiębiorcy i pracownika, https://grupaeurocash.pl/assets/media/grupa-eurocash-szanuje-nie-marnuje-podrecznik-final_1.pdf f

[2] Tamże.